شورای نگهبان قانون اساسی از ظرفیت‌های شگرف نظام اسلامی در عرصه پیشرفت و بالندگی است که تشریح ماهیت آن برای صیانت از بنیان مرصوص انقلاب ضرورت دارد.

این نهاد تاثیرگذار که از برجسته‌ترین یادگارهای امام روح الله و متکی به اصل ۹۴ قانون اساسی است؛ وظیفه مهم و محوری انطباق قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی با شرع مقدس اسلام و قانون اساسی و نیز نظارت موثر بر اجرای قانون انتخابات و صیانت از آرای مردم را برعهده دارد که گویای میزان تأثیرگذاری آن در ساختار نظام اسلامی است.

پُرواضح است که این نهاد فراقوه‌ای، علی‌رغم تلاش‌های بی‌وقفه در ایفای نقش قانونی بویژه در بررسی صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات همواره یکی از پرچالشی ترین دستگاه‌ها به حساب می‌آید  چراکه اصولاً در همه ادوار یک طیف یا جریان و افراد متنفذ سیاسی ناراضی از حذف و برکناری از دور رقابت‌های انتخاباتی، پرچم مخالفت با این نهاد قانونی را بر دوش می‌کشند که البته از حیث دموکراسی خلاف عقل و منطق حکمرانی قلمداد می‌شود.

ناگفته پیداست که شورای نگهبان که متشکل از ۶ فقیه آگاه به زمان و روشن ضمیر و نیز حقوقدانان برجسته و کارآمد است، در عرصه سترگ پاسداری از تابلوی اسلامیت و جمهوریت نظام اسلامی همانند دیده بانی امین و مقتدر عمل می‌کنند و با توجه به تاثیر عملکرد آنان در تداوم راه انقلاب اسلامی باید به دیده تکریم و تجلیل از آنان یاد شود.

نکته اساسی اما در کنار اهمیت جایگاه و نقش محوری این نهاد منسجم و یکپارچه نوع مواجهه آن با افکار عمومی است که عدم تعامل هوشیارانه با آحاد مردم می‌تواند آسیب جدی به جایگاه آن وارد کند و این مهم با توجه به سم پاشی‌های گسترده جریان‌های مخالف درونی و بیرونی نظام با این شورای افتخار آفرین ، حائز اهمیت فراوان است.

از سوی دیگر نقش سازنده و اثربخش شورای نگهبان در مراقبت از اصول مترقی قانون اساسی کشور بیانگر سرآمدی آن بین دستگاه‌های حکمرانی است که این مهم به تنهایی نقش بی‌بدیل این شورای عالی رتبه را در عرصه بالندگی و پیشرفت کشور ترسیم می‌کند.

از دیگر سو با توجه به درآمیختگی ایمان و التزام عملی فقیهان شورای نگهبان به ولایت و رهبری که بنوعی پاسداران حریم این شورا به شمار می‌روند، اطمینان کاملی بر خروج ناپذیری آن از ریل قانونمداری وجود دارد که این مسئله از افتخارات این شورای پرمشغله محسوب می‌شود.

ذکر این نکته ضرورت دارد که ساختاری مانند شورای نگهبان البته تحت عناوین دیگر در تمام نظامات سیاسی دنیا وجود دارد تا شاکله آن را در مقابل خطرات و انحرافاتی که مغایر قانون اساسی و اصول بنیادی حکومت‌های مربوطه است، حفظ کند و از این منظر عملکرد شورای نگهبان جمهوری اسلامی ایران بخاطر پایبندی آن به شرع مقدس اسلام و کاربست آموزه‌های ولایت و رهبری منحصر بفرد و واجد قدردانی است.

کوتاه سخن آنکه شورای نگهبان به‌عنوان سنگربان هوشیار و امین نظام اسلامی باید با روزآمدسازی فرآیندهای نظارتی و  فعالیت‌های تطبیقی و چابک‌سازی تشکیلات مربوطه از پیشتازترین دستگاه‌ها و نهادهای حاکمیتی در عرصه حکمرانی باشد که این مهم نیازمند نگرش ملی به ظرفیت‌های عظیم آن و نیز ارتقای کیفیت برنامه‌های تحولی در مسیر اعتلابخشی است.

یادداشت از: عقیل امامی - تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی